Thừa nhận những rủi ro có thể có với hai nhà máy Tân Rai và Nhân
Cơ hiện nay, song đại diện Bộ Công Thương vẫn kỳ vọng dự án bô xít sẽ có hiệu
quả kinh tế trong tương lai khi kinh tế hồi phục.
Tại cuộc họp giao ban tháng do Bộ Công Thương tổ chức chiều nay,
ông Nguyễn Mạnh Quân, Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng cho hay nhà máy alumin Tân
Rai có công suất 650.000 tấn mỗi năm và đã ra lò sản phẩm đầu tiên. Chất lượng
đạt yêu cầu nhưng do những trục trặc nhỏ nên đã có căn chỉnh và Chính phủ đã rà
soát tính toán lại dự án Tân Rai. Tính đến tháng 12/2012, tổng mức đầu tư dự án
tăng 30% so với năm 2009 do chính sách thay đổi, tỷ giá, nguyên vật liệu tăng.
Theo ông
Quân, dự án bô xít Tây Nguyên còn đón nhận tin vui là có thể từ bùn đỏ để lọc
quặng sắt. Đơn cử, trong 10 tấn bùn đỏ có thể thu hồi 2,6 tấn sắt.
|
Giá bán thực tế của sản phẩm hiện nay vào khoảng 326,5 USD mỗi tấn,
giảm đáng kể so với thời điểm khởi động dự án tháng 9/2009 (khi đó khoảng 365
USD). Do giá giảm nên có một số ý kiến cho rằng, dự án không hiệu quả và có mức
độ rủi ro lớn.
"Thực tế, giá bán trên thị trường quốc tế phổ biến là 326,5
đôla mỗi tấn nhưng cách đây 15-20 ngày, Vinacomin đã bán cho một doanh nghiệp
Việt Nam với giá 340 USD mỗi tấn”, ông nói.
Lãnh đạo Vụ Công nghiệp nặng cho rằng, sau khi rà soát lại, Bộ
Công Thương đồng tình với Vinacomin cần xem xét một số chính sách cho phù hợp
như cơ chế đền bù. Cụ thể, bô xít là khai thác nông nên chỉ mất 2-3 năm sau, có
thể trả lại đất để trồng trọt nhưng hiện lại đang áp cơ chế đền bù vĩnh viễn.
Theo Vinacomin thì đền bù vĩnh viễn chỉ phù hợp với những khoáng sản khác trong
phạm vi 30 năm chứ ko phù hợp với bô xít.
“Vinacomin đang đề xuất với Chính phủ chỉ đền bù hoa màu thiệt hại
và thời gian khôi phục khoảng 2-3 năm với số tiền 250 triệu đồng mỗi ha thay vì
800 triệu đồng đến 1 tỷ mỗi ha”, ông Quân nói.
Ngoài ra, theo ông Quân, phí môi trường đang phải đóng lên tới
30.000 đồng mỗi tấn nguyên khai là chưa hợp lý. Thực tế trong quá trình triển
khai, chủ đầu tư phải tính toán về bùn đỏ, quan trắc…, do đó, với mức kiểm tra
chặt chẽ như vậy mà phải nộp phí cao là chưa thỏa đáng. Vinacomin đề xuất nộp
phí 5.000 đồng mỗi tấn, tương đương với phí của than. Ngoài ra, thuế tài nguyên
cũng đang được đề xuất cơ chế điều chỉnh trong giai đoạn thử nghiệm.
Liên quan đến giá bán alumin, ông Quân cho rằng, cần xem xét giá
bán trong một thời gian dài. Giá alumin biến động, có thời điểm 2008 lên tới
600 đôla mỗi tấn. Tháng 12/2012 tụt xuống còn hơn 300. Xu thế kinh tế thế giới
phục hồi, nhu cầu tăng trở lại thì giá alumin sẽ tăng. Các chuyên gia tính
toán, năm 2020 giá alumin sẽ tăng theo với giá nhôm.
“Khi kinh tế phục hồi giá bán alumin sẽ dao động quanh mức
300-600 đôla mỗ tấn và bình quân khoảng hơn 400 đôla mỗi tấn. Tương lai dự án sẽ
có hiệu quả kinh tế”, ông Quân tin tưởng.
Riêng đối với Nhân Cơ, ông Quân cho biết, một công ty TNHH đã được
Chính phủ chấp nhận cho đầu tư nhà máy điện phân nhôm ngay tại dự án. Điều này
sẽ tận dụng đầu ra, giảm chi phí. Bộ đang đề nghị doanh nghiệp lập báo cáo và
qua đó càng có cơ sở tin cậy dự án có hiệu quả kinh tế. Ngoài ra, theo ông
Quân, bô xít có thể kéo theo nhiều dịch vụ cải thiện đời sống của người dân.
Đơn cử như ở Bảo Lộc, Gia Nghĩa đã có nhiều dịch vụ phát triển. Ngoài ra, theo thiết
kế, dự án sẽ tạo công ăn việc làm cho 1.500 lao động.
Lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết, chủ trương của Bộ là sẽ phát
triển quy hoạch bô xít một cách thận trọng, đi từng bước từ thử nghiệm cho đến
quy mô lớn. Đến 2015 sẽ chỉ có 2 dựa án Tân Rai và Nhân Cơ. Đến năm 2020 phải
có kết quả tốt, điều kiện vận tải cho phép mới nhân đôi 2 dự án này. Sau 2020 nếu
có hạ tầng đường sắt, kết quả sản xuất kinh doanh thử nghiệm tốt thì sẽ mới
phát triển dự án khác. "Chúng tôi ghi nhận tất cả các ý kiến phản biện",
ông Quân khẳng khái.
Cũng theo ông Quân, theo quy định trong đầu tư xây dựng cơ bản,
do 2 dự án không sử dụng nguồn ngân sách, chính phủ thông qua chủ đầu tư, việc
quyết định đầu tư là do chủ đầu tư lập dự án, tự thẩm định, tự chịu trách nhiệm.
Tuy nhiên, do tính chất nhạy cảm, Chính phủ đã yêu cầu Bộ Công Thương lập hội đồng
thẩm định kiểm tra lại dự án Nhân Cơ. Bộ đã thành lập hội đồng thẩm định 40 người,
mời cơ quan đầu ngành phản biện và kết quả thậm định đã được trình lên Chính phủ
vào tháng 10/ 2009.
“Tại thời điểm thẩm định thì dự án có hiệu quả, nhưng hiện dự án
Nhân Cơ cũng như Tân Rai có rủi ro lớn. Vinacomin sẽ phải hoàn chỉnh tính toán
nốt hiệu quả kinh tế xã hội. Chính phủ sẽ sẽ có cuộc họp chuyên về hiệu quả
kinh tế của Tân Rai và Nhân Cơ để có quyết định và điều chỉnh thích hợp”, ông
Quân cho biết.
Hoàng Lan
No comments:
Post a Comment