KHÔNG THẮNG, KHÔNG THUA, CHỈ CÓ NHỤC

Đỗ Văn Phúc

Bàn về chuyến Mỹ du của Trương Tấn Sang

Chuyện Chủ Tịch nước Việt Nam Cộng Sản đến Hoa Kỳ gây sôi nổi trong cộng đồng người Việt mấy ngày qua. Nhưng hoá ra đối với Mỹ, chẳng có chút gì đáng lưu tâm. Báo chí, truyền thanh, truyền hình Mỹ không thấy đưa tin, phát hình, coi như còn thua kém những tin hiếp dâm, giết người, đụng xe…

 Hình ảnh đầu tiên của Trương Tấn Sang trên đất Mỹ là lúc bước xuống phi cơ, chỉ được ông Đại Sứ Mỹ tại Việt Nam David Shear cùng vài viên chức nhỏ ra đón (ảnh bên). Thông thường, theo thủ tục ngoại giao, mỗi khi một nhân vật lãnh đạo của quốc gia đến viếng, thì phải được vị lãnh đạo ngang cấp đón tại phi trường. Đối với nguyên thủ quốc gia, còn phải đuợc chào đón bằng 21 phát đại bác, có một toán quân danh dự dàn chào. Nguyên thủ nước chủ nhà phải đón tận phi trường để cùng nhau bước lên bục chào quốc kỳ hai nước. Sau đó là thăm viếng chính thức, có dạ tiệc khoản đãi với sự tham dự của các giới chức cao cấp ba ngành Lập Pháp, Hành Pháp, Tư Pháp, và các đại sứ các nước…

Chợt nhớ lại những hình ảnh và đoạn phim thời sự chuyến viếng thăm Hoa Kỳ của cố Tổng Thống Ngô Đình Diệm mà hãnh diện cho một nước Việt Nam Cộng Hoà son trẻ ngày ấy. Dù là nguyên thủ một nước nhỏ, chưa mấy tiếng tăm trên thế giới, nhưng cố Tổng Thống Diệm đã được chính cố Tổng Thống Eisenhower đón tận chân cầu thang với đầy đủ lễ nghi (xem ảnh). Trên đuờng về toà Bạch Ốc, dân chúng thủ đô đã dứng chen nhau từ trên các đại lộ, trên các ban công các cao ốc tung hoa, vẫy cờ khi chiếc xe Cadillac mui trần chở hai vị Tổng Thống đi qua. Tổng Thống Diệm đã được vinh dự đọc diễn văn tại Quốc Hội Lưỡng Viện Hoa Kỳ, Những vinh dự này trên, TT Diệm cũng nhận được khi công du nước Úc, Ấn Độ và nhiều quốc gia khác.

Lúc xem đoạn phim đoàn xe chở phái đoàn Trương Tấn Sang chạy đến Toà Bạch Ốc, không có rừng người tung hoa chào đón, mà chỉ thấy hàng ngàn người Việt tị nạn từ khắp các nơi đổ về, trương các biểu ngữ phản đối và những lời la hét đả đảo. Đoàn xe không chạy vào tận thềm toà Bạch Ốc, mà phải dừng bên ngoài cổng cho cả lũ lếch thếch lội bộ vào. Phải chăng đây là thâm ý của Mỹ muốn cho Trương Tấn Sang và cả bọn được nghe những lời thoá mạ của những người Việt Nam “khúc ruột ngàn dặm”?

Chỉ một thời gian không lâu trước đó, Trương Tấn Sang đã sang bái phục thiên triều Trung Hoa đỏ. Hình ảnh Sang cúi gập người khi chào cờ vẫn còn rõ nét cho thấy thái độ khúm núm quỵ lụy của một chư hầu trước thiên tử. Đó là cái nhục do Sang tự chọn và biểu hiện. Còn cái nhục bị coi thường trong chuyến Mỹ du là do chính chủ nhà tạo ra, và Sang phải ngậm bồ hòn làm ngọt.

Đó là nói về hình thức. Còn nội dung chuyến đi, Trương Tấn Sang mong ước những gì, và đã đạt được gì?

Trong các lãnh tụ Cộng Sản Việt Nam ngày nay, người gốc Nam Kỳ đã có khuynh hướng vượt lên. Trong thập niên qua, hai Chủ tịch nhà nước, Thủ tướng Chính phủ đều là dân Nam Kỳ. Tuy Chủ tịch nhà nước chỉ là vai trò thứ yếu không quyền bính trong các nước Cộng Sản, nhưng đặc biệt, Sang còn là người cao cấp thứ hai trong Bộ Chính Trị Đảng CSVN và kiêm nhiệm chức Chủ Tịch Hội Đồng Quốc Phòng và An Ninh. Vì thế, phải coi Sang như một lãnh tụ có thực quyền, khác với trường hợp các chủ tịch Tôn Đức Thắng, Nguyễn Hữu Thọ.

Sự xâm lăng ngày càng trắng trợn của Trung Cộng được sự tán trợ của cả một đảng Cộng Sản Việt Nam sẵn sàng bán nước cầu vinh. Nhất là gần đây các nhà nghiên cứu đã trưng ra bằng cớ bè lũ Hồ Chí Minh và bọn cầm quyền kế tục đã ký những văn kiện chấp nhận cho Việt Nam trở thành một tỉnh hay khu tự trị của Trung Hoa. Chúng ta vẫn cố tin rằng còn có những người Việt Nam có lòng yêu nước trong và ngoài đảng. Ngoài đảng thì đã có phong trào quần chúng rầm rộ từ mấy năm qua. Trong đảng thì lẻ tẻ cũng có người yêu nước nhưng còn e sợ chi sinh mạng chính trị bản thân mà không dám lên tiếng. Trường hợp Sang có vẻ khả quan. Trong những lần tiếp xúc với dân chúng, Trương tấn Sang đã có nhiều lời phát biểu tương đối cứng rắn khi bị hỏi về sự bức hiếp của Trung Cộng, đặc biệt những vụ lính Tàu bắn giết ngư dân trên biển Đông.

Ngày 26/7, khi đến thăm Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế Hoa Kỳ (CSIS) ở Washington, Sang đã mạnh miệng tuyên bố: “Chúng tôi không thấy có nền tảng pháp lý hay cơ sở khoa học nào cho tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc và do vậy chính sách nhất quán của Việt Nam là phản đối kế hoạch đường 9 đoạn của Trung Quốc … (bỏ một đoạn) Lập trường Việt Nam trước sau như một là không ủng hộ “đường lưỡi bò”, phản đối “đường lưỡi bò”. Bởi “đường lưỡi bò” được xác lập không có cơ sở, không có căn cứ của bất cứ loại luật pháp quốc tế nào”.

Do đó, chúng ta tạm xem chuyến đi Mỹ lần này của Sang như một thăm dó, tìm kiếm sự yểm trợ của Hoa Kỳ để sau đó sẽ có sự lựa chọn dứt khoát giữa hai thế lực cường quốc Hoa, Mỹ.

Ngày thứ Tư 24/7/2013, trong buổi tiệc do Ngoại Trưởng Mỹ John Kerry khoản đãi, Sang đã khoe thành tích của CSVN về những vấn đề nhân quyền. Sang nói các nhà lãnh đạo tôn giáo VN (quốc doanh!) trong phái đoàn của ông đã mở các cuộc “thảo luận thẳng thắn và cởi mở” với các giới chức Hoa Kỳ để giúp họ có “sự hiểu biết hơn về tình hình thực sự” ở Việt Nam.

Ông cũng nói Hà Nội đã thực hiện các “nỗ lực liên tục để bảo vệ và thăng tiến nhân quyền,” để người Việt Nam có thể hưởng lợi ích từ điều ông gọi là “những kết quả tốt đẹp nhất” của tiến trình cải cách Việt Nam.

Tất cả những điều trên đều là láo khoét, vì thực tế đã chứng minh trái ngược. Trước và trong khi Sang đặt chân lên đất Mỹ, nhiều nhà lập pháp Hoa Kỳ và các tổ chức nhân quyền đã họp báo tố cáo Cộng Sản Việt Nam đã gia tăng đàn áp ngững người bất đồng chính kiến, các nhà tôn giáo trong những năm gần đây, và đồng thời không ngăn chặn việc cưỡng bức người lao động.

Trong khi các nhà lập pháp Hoa Kỳ, các tổ chức Quốc Tế đã lên tiếng xác nhận rằng tình hình nhân quyền tại VN càng ngày càng tồi tệ và cảnh báo Tổng Thống Obama phải đặt vấn đề cải thiện nhiều hơn nhân quyền và quyền của người lao độngnhân quyền là tiên quyết trước khi ban thưởng cho CSVN những điều họ cầu xin

Những lời kêu gọi này – cùng với thông điệp của hàng ngàn người Mỹ gốc Việt đang biểu tình rầm rộ trước Toà Bạch Ốc - đã được Tổng Thống Obama quan tâm. Nhưng sự quan tâm chưa đúng mức mà chúng ta mong đợi, mà chỉ là những thảo luận chung chung như trong phát biểu của TT Obama: “Chúng tôi cũng bàn về những thách thức mà chúng ta phải đối diện khi nói đến nhân quyền, và chúng tôi cũng nhấn mạnh mức độ nào Hoa Kỳ tiếp tục tin tưởng tất cả chúng ta phải tôn trọng các quyền tự do phát biểu, tín ngưỡng, hội họp”. (Trích: “ We discussed the challenges that all of us face when it comes to issues of human rights, and we emphasized how the United States continues to believe that all of us have to respect issues like freedom of expression, freedom of religion, freedom of assembly.”) Cũng không nghe Obama nhắc đến số phận của những người tù Lương Tâm mà chính các dân biểu Hoa Kỳ đã nêu lên trong ngày hôm trước tại tiền đình Quốc Hội Hoa Kỳ và được nhắc lại trên các bích chương của đoàn người biểu tình ngoài sân Toà Bạch Ốc.

Sang cũng mạnh miệng cám ơn và mong muốn rằng Hoa Kỳ yểm trợ cho lập trường của Việt Nam (đúng hơn là của Sang) và lập trường của các nước ASEAN về Biển Đông trong việc giải quyết ôn hoà dựa trên công pháp quốc tế. Quan điểm lập trường trên chắc không phải của bộ sậu đảng viên nòng cốt từ hang chục năm nay đã ký nhiều văn kiện nhượng lãnh thổ, lãnh hải cho Trung Cộng và cho phép dân Tàu ồ ạt tràn qua chiếm lĩnh những vị trí chiến lược trên toàn cõi Việt Nam.

Khi tiếp xúc với Tổng Thống Obama, Sang đã đưa ra lá thư của Hồ Chí Minh gửi Tổng Thống Harry Truman như một bằng chứng là Việt Cộng đã từng muốn có quan hệ hợp tác với Hoa Kỳ. Điều này gợi nhớ lại tại Hội Luận về Việt Nam ở Lubbock năm 2008, Cố Vấn bộ Ngoại Giao Việt Cộng Lưu Văn Lợi cũng đã lên giọng phiền trách phía Hoa Kỳ đã để lỡ cơ hội khi Hồ Chí Minh xin giúp đỡ trong chiến tranh chống Pháp, để sau đó đưa tới cuộc chiến Việt Nam kéo dài hơn 20 năm. Họ quên rằng chính bản chất trí trá của người Cộng Sản làm cho bất cứ ai cũng phải dè dặt khi tính toán chuyện liên kết với họ. Lần này, bản đồ chính trị thế giới đã thay đổi. Trước mưu đồ bành trướng xuống vùng Thái Bình Dương của Trung Cộng, đe dọa an ninh và quyền lợi của Hoa Kỳ và các đồng minh, Sang có nhiều hy vọng sẽ nhận được sự yểm trợ của Hoa Kỳ. Nhưng bên trong nội bộ đảng CSVN, với khuynh hướng chính là thần phục Tàu, liệu Sang có đủ thế lực để xoay chuyển không?

Một trong những điều mà cộng đồng Việt Tị nạn bất bình – và cũng tạo phản ứng dữ dội từ những người Mỹ công chính -, là việc Sang tiếm nhận những người Việt tị nạn như là mối dây lien hệ vững chắc với Việt Nam. Trên tờ báo điện tử Frontpagermag, ký giả Daniel Greenfield đã bình luận: “Đại đa số người Mỹ gốc Việt là người tị nạn. [Ông Sang nói] như thế có khác chi gán cho cộng đồng dân Cuba là mối lien hệ với Castro.” (Trích: Much of America’s Vietnamese population came here as refugees. It’s like claiming that the Cuban community bonds us to Castro. Ngưng trích. Nguồn: http://frontpagemag.com/2013/dgreenfield/obama-ho-chi-mihn-was-inspired-by-the-united-states-constitution/)

Sau cuộc hội kiến giữa TT Obama và Trương Tấn Sang, Toà Bạch Ốc đã đưa ra một bản Thông Cáo Chung mà nội dung nhấn mạnh sự “cam kết” và “nhất trí tăng cường hợp tác” hoàn tất đàm phán về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Phía Sang có hứa hẹn sẽ ký vào Công Ước Cấm Tra Tấn Tù Nhân. Ngoài ra, thì chỉ là những lời nhận định mà không nêu ra những chi tiết cụ thể để tiến hành. Rốt cuộc, cũng như những đối thoại trong khi gặp gỡ, có tính cách xã giao, mà trong đó , phía Obama nhấn mạnh đến những hợp tác mậu dịch, quân sự, khoa học, giáo dục, cứu trợ.. Ông Obama nói ông muốn có sự ủng hộ của ông Sang để đạt được một hiệp định tự do mậu dịch vùng Thái Bình Dương trước cuối năm nay. Hoa Kỳ và Việt Nam nằm trong số 12 quốc gia vùng này đang thương lượng một hiệp định tự do mậu dịch gọi là Xuyên Thái Bình Duơng (TTP - Trans-Pacific Partnership).

Có nhà bình luận đã cho rằng vì Sang vừa đi Trung Cộng về, nên phải thu xếp chuyến đi Mỹ gấp để xoa dịu dư luận quần chúng trong nước, vừa thăm dò quan điểm của Mỹ.

Người Việt tị nạn từng thất vọng qua các đời Tổng Thống Mỹ, và cũng từng nghe CSVN hứa hẹn rồi lại tiếp tục vi phạm. Điều này cũng dễ hiểu thôi, khi quyền lợi kinh tế, an ninh của Hoa Kỳ luôn là tối thượng. Trương Tấn Sang cũng biết vậy, nên ông ta chỉ cần lôi kéo được Mỹ vào để mong kiếm lợi nhuận, và nếu có thể, giải toả áp lực Trung Cộng.

So với những lời cứng rắn đối vói sự hiếp bức của Trung Cộng, cả hệ thống nhà nước do Sang cầm đầu đã làm điều ngược lại, là liên tục đàn áp bắt bớ giam cầm những công dân vì sự sinh tồn của tổ quốc mà dứng lên phản đối Trung Cộng thay cho nhà cầm quyền.

Rốt cuộc, việc tranh đấu cho nhân quyền, dân quyền, người dân Việt Nam phải tự lo liệu. Chớ trông mong ở người ngoại cuộc.

Tóm lại, chuyến Mỹ du của Chủ tịch nhà nước Cộng Sản Việt Nam không thắng, không bại, nhưng chỉ chuốc lấy nhục nhã cũng như chuyến đi của Nguyễn Minh Triết đến Hoa Kỳ năm 2007. Nhưng chúng ta còn phải chờ sau khi Trương Tấn Sang về nước để xem phản ứng trong nội bộ nhà cầm quyền và đảng Cộng Sản Việt Nam.

Đỗ Văn Phúc