KIEV, Ukraine - Với tuyên bố của phe đối lập hôm Chúa Nhật vừa
qua về quyền hạn và hành tung bất minh của Yanukovych, thì biểu tượng đối lập mới được
phóng thích, cựu thủ tướng Yulia Tymoshenko có thể cảm thấy cơ hội để lãnh đạo
Ukraine đã đến. Nhưng ngay cả trong số những người biểu tình người ghét cay
ghét đắng Tổng thống Viktor Yanukovych, thì đến cả bà Tymoshenko cũng tạo cho họ
những mối nghi ngại.
Từng bị kết tội lạm dụng quyền lực khi còn đương chức, mà nhiều
người coi đó là sự trả thù của đối thủ chính trị Yanukovych, bà Tymoshenko được
đông đảo quần chúng ngưỡng mộ và thậm chí yêu mến bởi sự tinh tế và tài hùng biện,
tuy vậy vẫn có một số người xem bà ta chỉ hành động theo cái tôi quá mãnh lãnh
liệt, và là một kẻ tham nhũng.
Chỉ một ngày sau khi bà Tymoshenko rời bệnh viện nơi bà bị quản
thúc, nhiều người biểu tình bên ngoài văn phòng Nội Các đã bày tỏ sự lo lắng rằng
bà Tymoshenko có thể trở thành tổng thống tiếp theo của Ukraine. Một trong số nhưng
người biểu tình đã đưa ra một cáo thị báo nguy rằng bà Tymoshenko sẽ thay thế
ông Yanukovych lên nắm quyền, với dòng chữ, “Nhân dân không chết cho điều này.”
Đất nước Ukraine đang trong trạng thái tinh tế bất ổn kể từ khi
Tổng Thống Yanukovych và lãnh đạo phe biểu tình ký kết một thỏa thuận để chấm dứt
xung đột khiến hơn 80 người thiệt mạng trong tuần qua tại Kiev. Ngay sau khi ký
kết thỏa thuận này với phe đối lập, người ta hoàn toàn không biết ông Yanukovych hiện đang ở đâu sau khi ông rời
thủ đô trở về miền Đông Ukraine, nơi có bản doanh của những người ủng hộ ông ta.
Những người thân tín trước đây nay đã bỏ rơi ông ta.
Hướng đi tiếp theo của Nga trong cuộc khủng hoảng hiện vẫn chưa
rõ ràng, nhưng Washington đã cảnh báo Moscow không nên can thiệp quân sự.
Quốc hội mới được tạm lập thì hiện thời đang bị chi phối bởi phe
đối lập, nhằm tìm kiếm một người khả dĩ có thể điều hành đất nước hầu cứu nguy
cho nền kinh tế què quặt của mình. Một nỗi sợ hãi đang bao trùm khắp nơi rằng một
số khu vực có thể tìm cách để ly khai và tìm kiếm hỗ trợ từ nước láng giềng
Nga, đặc biệt là bán đảo Crimean nơi mà hạm đội Hắc Hải của hải quân của Nga đang
trú đóng .
Đất nước Ukraina vốn có sự chia rẽ sâu sắc giữa các vùng Miền Đông
mà chủ yếu là khu vực thân Nga với Miền Tây, nơi mà phân đa dân chúng vô cùng
căm ghét Yanukovych và luôn mong muốn thắt chặc hơn mối quan hệ với Liên minh
châu Âu.
Yanukovych tạo ra một làn sóng phản đối rộng khắp bởi quyết định
đình chỉ mọi cuộc thương thảo với Liên Minh Châu Âu về Hiệp Ước Thương Mại
trong tháng mười một vừa qua, và phong trào nhanh chóng bùng phát thánh những
cuộc biểu tình chống tham nhũng, chống vi phạm nhân quyền và kêu gọi ông
Yanukovych từ chức.
Vào ngày Chúa nhật vừa qua, Quốc hội đã bổ nhiệm ông Oleksandr
Turchinov, một phát ngôn nhân của phe biểu tình, ủng hộ bà Tymoshenko làm Tổng
Thống tạm quyền. Và theo các cơ quan thông tấn báo chí thì Tổng Thống Tạm Quyền
Oleksandr Turchinov đã tuyên bố rằng ưu tiên hàng đầu của chính phủ bao gồm việc
cứu vãn nền kinh tế và “quay trở lại con đường hội nhập châu Âu”. Phần thứ hai
trong tuyên bố của Tổng Thống Tạm Quyền Oleksandr Turchinov chắc chắn sẽ phật
lòng Moscow, do bởi Moscow luôn muốn Ukraina là một phần của một liên minh thuế
quan Nga để cạnh tranh với Liên Minh Châu Âu và giúp tăng cường ảnh hưởng của
Nga. Sauk hi Tổng Thống Yanukovych quyết định đình chỉ mọi thỏa thuận Thương mại
với Liên Minh Châu Âu, Nga đã cấp cho Ukraina một gói cứu trợ trị giá 15,000,000,000
Mỹ Kim
Vào hôm Chúa Nhật, ở trung tâm của phong trào chống Yanukovych ở
Kiev trở nên chuyên dụng hơn và đông đúc hơn với nhiều lều trại mới. Những người
biểu tình đã thiết đặt một Hiệp Hội Truyền Thông và đặt hai khẩu vòi rồng bắn
nước mà họ đã thu giữ được trong cuộc đụng độ với cảnh sát vào tuần trước. Người
biểu tình cũng mang hoa đến để tưởng niệm những người đã thiệt mạng khi tham
gia biểu tình, mà không ít đã bị giết bởi các tay súng bắn tỉa vào tuần trước.
Cựu Thủ Tướng Tymoshenko, vị nữ anh hùng tóc vàng từng nổi đình
nổi đám trong cuộc Cách mạng Cam năm 2004, ngày càng chiếm được ưu thế trên
chính trường, vào hôm Chúa Nhật vừa qua đã giành được sự ủng hộ của một nhà lập
pháp hàng đầu của Nga và lời chúc mừng từ Thủ tướng Đức Angela Merkel và các
thượng nghị sĩ Mỹ Đức về việc bà vừa được phóng thích.
Mặc dù phát ngôn viên của Cựu Thủ Tướng Tymoshenko, cô Maria
Soroka, cho biết hiện vẫn còn quá sớm để nói về việc liệu bà cựu thủ tướng có
tranh cử tổng thống trong cuộc bầu cử sớm dự định vào ngày 25 tháng 5 tới đây
hay không, Bà Tymoshenko là người có những quyết định cứng rắn. Thậm chí dù phải
ngồi trên xe lăn vì hai năm rưỡi tù đày đã khiến cho bà không thể đứng lên được,
vào hôm thứ Bảy vừa qua bà cũng đã làm lay động hàng chục ngàn trái tim người
biểu tình bởi bài phát biểu hùng hồn và đanh thép của mình.
Một ngày sau đó, một phụ nữ tại quảng trường, bà Ludmilla
Petrova, là một trong những người tham gia biểu tình đã nói rằng “Bà ấy biết
cách để làm được điều đó. Bà ấy là một vị anh hùng của chúng tôi”
Một người biểu tình khác, ông Boris Budinok 28 tuổi, thì phản đối
rằng: “Bà ấy cũng tham nhũng như ông Yanukovych thôi,” rằng “Chúng ta cần những
gương mặt mới trong chính trường Ukraina. Còn những con người muôn năm cũ đó
chính là những người đã đưa chúng tôi đến tình cảnh này đây”
Những người hâm mộ bà Tymoshenko thường nhớ đến bà ta như một
hình ảnh sinh động nhất của cuộc cách mạng Cam, buộc phải thực hiện lại của một
cuộc bầu cử tổng thống bị cáo buộc là gian lận mà kẻ gian lận Yanukovych tự nhận
là mình thắng cử. Sau cuộc bầu cử mới, Viktor Yushchenko đã đắc cử và bà
Tymoshenko trở thành thủ tướng .
Nhưng bà Tymoshenko và Yushchenko đã trở nên bất đồng hết sức
gay gắt sau đó và chính phủ của họ là một nỗi thất vọng kinh hoàng đối với những
người đã hy vọng nó sẽ giúp cho Ukraine hộ nhập vào châu Âu. Những kẻ thích gièm
pha cũng nhìn bà Yushchenko một cách đầy ngờ vực trong suốt nhiều năm bà nắm
quyền lãnh đạo Hệ Thống Năng Lượng Thống
Nhất, một công ty trung gian nhập khẩu của khí tự nhiên của Nga mà Ukraine phụ
thuộc. Với biệt danh “Nữ Hoàng Khí Đốt”, bà từng bị cáo buộc tội đã lại qủa cho
vị Thủ tướng lúc đó là ông Pavlo Lazarenko, người đang tại đào ở Hoa Kỳ vì bị
cáo buộc tội gian lận. Sau đó, với tư cách là Phó Thủ tướng, bà đã xúc tiến việc cải cách ngành năng lượng mà một
số người cho biết là mục tiêu là để tiền bạc dồn vào túi của công ty riêng của
bà.
Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Barack Obama, Susan Rice
cho biết rằng ông Barack Obama và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đồng ý trong
một cuộc điện đàm hôm thứ Sáu rằng một giải pháp chính trị tại Kiev là phải đảm
bảo sự thống nhất của đất nước và sự tự do cá nhân. Bà Rice cũng cho biết trong
chương trình “Gặp Gỡ Báo Chí” hôm Chúa Nhật trên đài NBC rằng nó sẽ là một “sai
lầm nghiêm trọng” cho Nga nếu can thiệp quân sự tại Ukraine.
Điện Kremlin đã giữ được thái độ im lặng về việc liệu Nga có tiếp
tục uủng hộ Yanukovych nữa hay không. Ông Putin, người chủ trì buổi lễ bế mạc
Thế vận hội Sochi, đã không đề cập gì về các sự kiện gần đây tại Kiev. Ông
Putin là người đã phát triển một mối quan hệ đối tác hiệu quả với bà Tymoshenko
khi bà làm thủ tướng Ukraine.
Trên trang web của mình, Bộ Ngoại Giao Nga cho biết là Nga đã
triệu hồi đại sứ của mình từ Kiev về để tham vấn về sự phát triển ở Ukraine.
Nhiều người tin rằng bà Tymoshenko bị kết án tù vì bà bị cáo buộc
đã đàm phán một mức giá quá cao đối với khí đốt của Nga .
Theo cơ quan thông tấn Nga, thì nhà lập pháp Leonid Slutsky hôm
Chủ đã nhận định rằng rằng bổ nhiệm bà Tymoshchenko vào chức vụ Thủ tướng “sẽ giúp
làm dịu bớt” những căng thẳng ở Ukraine.
Bộ trưởng Tài chính Nga kêu gọi Ukraina tìm kiếm một khoản vay từ
Quỹ Tiền tệ Quốc tế để tránh một cuộc khủng hoảng sắp xảy ra.
Căng thẳng cũng xãy ra ở Crimea, nơi các chính trị gia thân Nga
đang tổ chức các cuộc biểu tình và thành lập các đơn vị phản đối và đã đưa ra
yêu sách tự trị và ly khai khỏi Kiev. Nga đang duy trì một căn cứ hải quân lớn ở
Crimea là nguyên nhân tạo ra những rắc rối trong quan hệ giữa hai nước trong
hai thập kỷ qua.
Một đám đông những người biểu tình ủng hộ Nga tại Crimean thuộc
thành phố Kerch, tiêp theo sau một cuộc biểu tình hôm Chúa Nhật đã kêu gọi sự
ly khai của Crimea. Đám biểu tình đã tuần hành về phía hội trường thành phố hô
vang “Nước Nga! Nước Nga!” Và xé nát lá cờ Ukraina. Nhiều gười biểu tình đã xô
xát với thị trưởng và nhân viên cảnh sát đã cố gắng nhưng thất bại trong việc
ngăn chặn các đám đông từ thượng cờ Nga lên ở Tòa Thị Chính .
Cuộc khủng hoảng chính trị ở đất nước này 46 triệu dân này đã
thay đổi với tốc độ chóng mặt trong tuần qua .
Trong một phiên họp đặc biệt hôm Chúa nhật, quốc hội đã bỏ phiếu
để tạm thời trao quyền hạn của tổng thống cho phát ngôn viên Turchinov.
Người ta dang đặt vấn đề về tính hợp pháp của hàng loạt những
quyết định của Quốc hội trong những ngày
gần đây. Các cuộc bầu cử sẽ được căn cứ trên một quyết định dã được đưa ra vào thứ
Sáu vừa qua để quay trở về với bản hiến pháp của 10 trước mà theo đó quốc hội
được trao cho nhiều quyền hạn hơn. Tổng thống Yanukovych đã không ký quyết định
đó thành luật, và ông nói hôm thứ Bảy rằng quốc hội bây giờ đang hoạt động bất
hợp pháp.
Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý cho rằng, trên thực tế quốc hội
hiện thời là đảm nhiệm vai trò điều hành đất nước.
Trợ lý tổng thống Hanna Herman nói với AP hôm Chủ nhật rằng ông
Yanukovych đang ở tại thành phố Kharkiv, thuộc phía đông Ukraina từ đêm thứ bảy
và đang hoạch định phương thức để duy trì quyền lực.
Nhưng người biểu tình đã xé nát bức chân dung của ông Yanukovych
và đã hạ bệ bức tượng người sáng lập của Liên Bang Xô Viết, Vladimir Lenin, trong
một số thị trấn và thành phố. Vào hôm Chúa nhật, một số người biểu tình ủng hộ
Nga đã chiếm giữ một vị trí ở Donetsk và Kharkiv để bảo vệ bức tượng Lenin tại
đó. Xuyên suốt thời kỳ thuộc Liên Xô, tượng của Lenin xem là một biểu tượng của
sự trị vì của Moscow.
Biên dịch: Nguyễn Thu Trâm
Nguồn: báo Đại Kỷ Nguyên
No comments:
Post a Comment