NTT: Nhà văn Trần Huy Quang từng lao đao và kéo theo cả tờ báo bị lao đao khi cho in trên Văn Nghệ truyện ngắn “Linh nghiệm” với câu đối thoại nhớ đời: – Tìm cái gi? – Tìm cái này! Thời đó tôi cho rằng,  nếu chỉ đọc câu chuyện với ý nghĩa nghệ thuật thì nó cũng không phải là cái truyện dở. Rồi mọi việc cũng qua đi. Nhưng cái tính khái quát hóa thì cứ như là bản chất bẩm sinh của các nhà văn lớn. Và bây giờ tôi đọc bài nhàn đàm này của anh, thấy anh vẫn sắc sảo như xưa. Đọc mà suy ngẫm thấy vừa đắng vừa khâm phục. Bài này tôi lấy từ trannhuong.com xin giới thiệu cùng bạn đọc thân mến.

CÁI ĐUÔI VÀ CON CHUỘT

TRẦN HUY QUANG

Không hiểu sao tôi thích nhất các truyện mà có biến hóa, như con hồ li tinh chớp mắt đã biến thành một cô gái tuyệt thế giai nhân, một công chúa cành vàng lá ngọc, một quan đại thần đức cao vọng trọng, vân vân…  Thế nhưng có cái điều oái oăm là thành cái gì thì thành, hoàng đế hay thảo dân được cả, mà không thể biến hóa hết, khéo đến mấy, thành công đến mấy, vẫn còn cái đuôi. Tôn Ngộ không cũng vậy, phù một cái thành đại vương này đại vương khác, song cứ vậy, vẫn còn cái đuôi. Con mèo đã biến thành tiểu thư Jupite, xinh đẹp, đài các, kiêu sa, trong vũ hội, nghĩ rằng đã thành đến 99,99 phần trăm là người của giới quí tộc nhưng vẫn còn một phần ngàn có tý hơi băn khoăn. Các vị thần muốn cho chắc ăn liền nghĩ đến phép thử, họ bèn cho một con chuột chạy ra. Jupite đã là một tiểu thư quí tộc hay còn là mèo là lúc này. Nhưng thoáng thấy bóng chuột, Jupite liền tung người vồ ngay bỏ vào mồm cắn xé máu me nhoe nhoét dính ra cả xiêm y lỗng lẫy… Hóa ra tất cả các phép biến hóa cuối cùng đều thất bại.

Tôi chợt nghĩ đến các phép biến hóa thời nay. Rất nhiều người được nhà nước và nhân dân cho một cuộc biến hóa (như cơ cấu chẳng hạn) từ một người bình thường, người được học hành có người mới học bổ túc vài năm bỗng chốc trở thành người quan trọng(VIP), leo dần lên, đến khi trong tay tập trung bao nhiêu quyền hành, bao nhiêu ngân sách, bao nhiêu địa giới hành chính hoặc là ngành nghề, nhân lực. Ăn nói có gang có thép. Một quyết định của họ có thể ảnh hưởng (xấu hoặc tốt) đến một sinh mạng hoặc hàng chục triệu sinh mạng con người. Hàng chục năm lên xe xuống ngựa, da dẻ ở tuổi năm mươi sáu mươi mà vẫn nõn nà trắng bóng vì ăn uống đủ chất, sức khỏe được chăm sóc cực kỳ chu đáo, nếu gan trời cần ăn cũng mua được, giao tiếp họp hành trong nước ngoài nước, với toàn những người quan trọng và giải quyết cũng toàn những vấn đề quan trọng của ngành, của địa phương hoặc của quốc gia. Nghĩ rằng phép biến hóa như thế cũng đã hoàn tất, đạt đến độ tuyệt hảo, nhân dân đã làm được một phép thần thông.

Nhưng lại không phải.

Nhiều người và rất nhiều người, mới chỉ biến hóa được bề ngoài, sang trọng bề ngoài, ăn nói hùng hồn đó nhưng lại ăn bẩn, tham nhũng, làm sai không chịu nhận trách nhiệm, không có tiết tháo và lòng tự trọng để từ chức khi thấy mình bất tài vô hạnh, ăn lộc của dân mà làm hại đất nước. Đó là vì còn cái cốt hạ lưu của gốc gác không biến hóa được, là cái đuôi của con hồ ly tinh.

Có nhiều ngài thứ trưởng, tỉnh trưởng, vụ trưởng, tổng giám đốc, chủ tịch Hôi đông quản trị tập đoàn nhà nước, vân vân… quyền cao chức trọng, ô tô nhà lầu, vẫn tham nhũng và chơi điếm, đó cũng là vì cái cốt hạ đẳng của tổ tông chưa biến hóa kip, mà cũng có thể là không biến hóa được.

Có những kẻ đã rất giàu có nhưng kinh doanh thì chụp giật, lừa đảo, có quyền thì vòi tiền, làm bậy, cậy quyền coi thường dân, – đó cũng là vì cái đuôi lưu manh hạ lưu chưa biến hóa được, nó cứ lòi ra, không lúc này thì lúc khác.

Tôi nghĩ ngày nay muốn xem ai tử tế, mọi người hãy đem con chuột “Dự án” như Vinashin chẳng hạn, ra làm phép thử thì biết. Con chuột Vinashin liền bị các nàng Jupite lộng lẫy vồ một phát, dân mất một trăm mười ngàn tỷ đồng, thiệt hại bằng mười trận lũ miền Trung.

           

Cho nên, người xưa nói, phú quí giả trang được, bần hàn giả trang được, quàn áo giả trang được nhưng cốt cách không giả trang được. Cái cốt cách con người là cái gien, cái đuôi con hồ ly tinh, ai sao thì vẫn thế.  Cho dù biến hóa khéo đến mấy, ví dụ như học hàm học vị rồi địa vị cao chót vót thì một lúc nào đó có cơ hội là cái đuôi lưu manh hạ đẳng, nó lộ ra ngay. Con mèo đã thành tiểu thư lộng lẫy bao nhiêu năm tưởng đã thành người quí tộc nhưng chỉ cần thoáng thấy bóng chuột liền ăn tươi nuốt sống. Cho nên con số thất thoát đưa ra là 30 đến 45 phần trăm của bất kỳ lĩnh vực đầu tư nào, nó chứng minh sự tồn tại “cái đuôi”.. Mà rất phổ biến, ngành nào cũng có: hàng không, tàu biển, đường bộ, dầu khí, ngân hàng, tài chính, tư pháp, hành pháp, giáo dục, công nghiệp, nông nghiệp,vân vân… 

Nguồn: trannhuong.com